Inspiracja, przepisanie, odnowienie - "Mała księżniczka" Karoliny Lewestam

Dla wielu osób Mały Książę jest książką wyjątkową, ważną i inspirującą. Książką, która dzięki swojej formie prosi się o reinterpretacje i przepisanie, o odnowienie i rozszerzenie, choć jest przecież zamkniętą całością. Widać, zdecydowanie widać w pracy Karoliny Lewestam miłość do tego tekstu i formy, którą znamy. Jest tu zarówno reinterpretacja, jak również pewien hołd dla Autora oryginału. 

 

Nie jestem fanką prostoty de Saint-Exupéry'ego i poetyki baśniowości, to trochę jak ze Słowackim, który miał zachwycać, ale... właśnie. Jednak jestem absolutnie zauroczona formą i wieloaspektowością intertekstu, który zaproponowała K. Lewestam. To nie jest przepisanie opowieści czy jej odtworzenie. To nowy tekst z zachowaniem reguł ustalonych przez pierwowzór. Twórczy, choć jednocześnie powstrzymywany przez dość sztywne ramy, których Autorka postanowiła przestrzegać. Z jednej strony rozumiem, że taki był zamysł, z drugiej - mam wrażenie, że za mało tu było K. Lewestam, a za dużo lustrzanego odbicia Małego Księcia. Nie miałam ochoty na ponowne przeczytanie książki de Saint-Exupéry'ego, choć istnieją opinie, że wypada zrobić to raz na dziesięć lat. Czytałam w liceum - zatem znacznie dawniej niż dekadę temu - i pamiętam swój o niej osąd. Lewestam przemawia do mnie bardziej, ale to wciąż jest ta sama poetyka, nawet jeśli konstatacje nie są dokładnie powtórzone, ale przeinterpretowane, a cały kontekst odnowiony. Odrestaurowany Mały Książę stał się Małą Księżniczką.

Autorka uczyniła swoją narratorką Amelię Earhart, pionierkę lotnictwa kobiet, która w 1937 zaginęła podczas lotu nad Oceanem Spokojnym. Narratorka spotyka tytułową księżniczkę na bezludnej wyspie, na którą trafiła w wyniku wypadku samolotowego. Umocowanie akcji w rzeczywistości sprzed kilkudziesięciu lat oraz poczucie samotności, które dopadło ambitną kobietę, staje się podbudową do spotkania z Małą Księżniczką, podróżującą po wszechświecie i spotykającą różne typy ludzi. Skarżącą się na otoczenie tych nielicznych, którzy są wobec siebie szczerzy, a także tych, którzy udają, obawiają się opinii innych czy mają o sobie nierealne wyobrażenia. Amelia w obliczu śmierci, posługując się postacią małej, naiwnej, ale spostrzegawczej dziewczynki, dokonuje swoistej deskrypcji otaczających ją ludzi. Ogólny wydźwięk książki jest analogiczny do źródłowego, ale - być może to kwestia upływu lat - z Małą Księżniczką polubiłam się bardziej niż z Małym Księciem.

 

Za książkę dziękuję Wydawnictwu

 

Karolina Lewestam, Mała Księżniczka, W.A.B., Warszawa 2021